فیشور سیلانت یا شیار پوش دندان چیست؟
فیشور سیلانت یا شیار پوش یک اقدام دندانپزشکی است که در آن کلیه شیارها و سوراخ های سطح جونده دندان بوسیله ماده خاصی مسدود می شود. فیشور به معنی شیارهای روی سطح جونده دندان است و سیلانت یعنی مسدود سازی یا درزگیری.
پوسیدگی دندان در سالهای ابتدایی بعد از رویش بسیار زیاد است. سیلانت یک روش ایمن و مقرون به صرفه برای جلوگیری از ایجاد پوسیدگی سطح جونده است. به عبارت دیگر سیلانت یک ماده ترمیمی سیال است که شیارها را مسدود می کند. در واقع شیارها و سوراخ های سطح جونده دندان مناطقی هستند که موهای مسواک به آنها نفوذ نمی کند ولی ذرات غذایی و اسیدها به عمق آنها نفوذ پیدا می کنند.
پوسیدگی بعد از رویش اولین دندان آسیاب دائمی از محل همین شیارها گسترش پیدا کرده و عصب دندان را درگیر می کند که معمولا خانواده ها از آن اطلاعی ندارند. ریشه دندان مذکور هنوز کامل نشده ولی عصب دندان درگیر می شود.
شیار پوش برای چه دندان هایی مناسب است؟
شیار پوش برای دندان های دائمی جوانی که هنوز دو سال از رویش آنها نگذشته و شیارهای V شکل و عمیقی دارند مناسب است. این شکلها معمولا بر اساس ویژگی های ژنتیکی هستند.
درمان فیشور سیلانت یا شیار پوش برای کودکانی انجام می شود که همکاری لازم را داشته باشند، البته پروسه شیار پوش دندان، کاملا بدون نیاز به بی حسی و بدون درد است ولی کودک نباید تحرک زیادی داشته باشد چون در تمام مدت پروسه درمان، دندان نباید توسط بزاق آلوده شود و باید کاملا خشک باشد.
ما با استفاده از مواد مخصوص دندانپزشکی، دندان را خشک نگه میداریم ولی در کودکانی که تحرک بالایی دارند دندان مرتبا با بزاق خیس می شود.
مزایای فیشور سیلانت دندان
از مزایای شیار پوش می توان به این نکته اشاره کرد که برای جلسه اول درمان دندان کودک، بهترین انتخاب است چون بی حسی نیاز ندارد، به سرعت قابل انجام است و کودک می تواند تجربه خوبی داشته باشد.
کل زمان پروسه درمان شیار پوش برای یک دندان حدودا ده دقیقه است. شیار پوش یک روش پیشگیری بسیار موثر نسبت به پوسیدگی دندان است. دندانهای جوان، اعصاب بزرگی دارند، از طرفی کودک در سنین اولیه، بهداشت دهان و دندان مناسبی ندارد، در نتیجه دندان ها سریعا دچار پوسیدگی می شوند.
شیار پوش روی مینای دندان قرار می گیرد و یک ماده درزگیر است. درمان سیلانت به هیچ عنوان جای مسواک و نخ دندان را نمی گیرد و همینطور بالعکس، هر کدام موارد استفاده متفاوتی دارند.
خدمات فیشور سیلانت دندان کودکان در اصفهان ، توسط خانم دکتر فرناز توانگر انجام میشود جهت کسب اطلاعات بیشتر به صفحه خدمات تخصصی دندانپزشکی کودکان در اصفهان یا از طریق واتساپ اقدام فرمایید
چگونگی و مراحل انجام شیار پوش دندان
ابتدا دندان با پنبه و وسایل مخصوص و ساکشن کاملا خشک می شود. یک اسید ملایم دندانپزشکی روی دندان قرار گرفته و بعد از بیست الی سی ثانیه، دندان کاملا با آب شسته و با جریان هوا خشک می شود. با این کار مواد شیار پوش کاملا به داخل مینا نفوذ می کند. در مرحله بعد یک لایه از چسب مخصوص بر روی دندان قرار می گیرد که دندان را به ماده سیلانت متصل می کند.
چسب با فرکانس مخصوصی از نور آبی کاملا سفت شده و سپس ماده سیلانت با سرنگ مخصوص، داخل شیار ها تزریق می شود. در واقع سرنگ تزریق سیلانت، سر تیز ندارد و فقط ظاهری شبیه به سرنگ دارد. در مرحله آخر، ماده سیلانت هم با نور آبی سفت می شود. مهمترین مسئله در شیار پوش خشک بودن دندان است چون مواد سیلانت وقتی اثر گذار هستند که دندان خشک باشد.
شیار پوش برای چه افرادی ضرورت دارد؟
قرار دادن سیلانت نباید به صورت روتین برای همه کودکان در نظر گرفته شود. زیرا ممکن است دندان های با پوسیدگی پایین وجود داشته باشد که نیاز به این درمان ندارند و هر فرد و هر دندان باید به صورت کاملا مجزا ارزیابی شود. دندان باید کاملا بررسی شده و دندان های با پوسیدگی اولیه مشخص شود.
این بررسی شامل شکل و رنگ های تیره داخل شیارها، نمای گچی درون شیارها یا یک گیر اندک در ناحیه شیارها که نشان دهد دندان ها، پوسیدگی های اولیه دارند. انجام سیلانت برای دندان هایی که پوسیدگی اولیه دارند بسیار ضروری است. به طوری که محققان دریافته اند که سیلانت کردن دندان هایی که پوسیدگی اولیه دارند در مقایسه با سیلانت کردن دندان هایی که صد در صد سالم هستند تقریبا ده برابر بیشتر میزان پوسیدگی را کاهش می دهد.
کاربرد شیار پوش در دندان کودکان
با توجه به گفته های قبلی در مقاله فیشور سیلانت یا شیار پوش دندان چیست؟ و بر طبق آمار بیشترین میزان پوسیدگی دندان ها، پوسیدگی شیارها و سوراخ های سطح جونده است. دلیل این حداکثر پوسیدگی چیست :
– مینای دندانِ نابالغِ تازهِ رویش یافته ضعیف و نفوذ نسبتا بالایی نسبت به باکتری های پوسیدگی زا دارد.
– شکل این شیارها و سوراخ های سطح جونده به صورتی هستند که موهای مسواک نفوذ نمی کند و گیر پلاک و به طبع گیر باکتری در این نواحی زیاد است.
– مینای دندان در این مناطق نازک تر است و خیلی سریعتر حذف می شود و اولین دندان های آسیاب بزرگ، معمولا در سن پایین، رویش پیدا می کنند و از طرفی کودک در این سن بهداشت دهان مناسبی ندارد. بدون شک سیلانت های دندانی از پوسیدگی های شیارها، چه در دندان های دائمی و چه در دندان های شیری جلوگیری می کند ولی معمولا برای دندان های شیری زیاد استفاده نمی شود. گیر سیلانت ها در دندان های دائمی بسیار بیشتر است. به خصوص در اولین دندان آسیاب دائمی بزرگ.
در مطالعات انجام شده، مشاهده کرده اند که درمان سیلانت باعث کاهش بروز پوسیدگی در کودکان و نوجوانان می شود و بعد از یکبار قرار دادن سیلانت بر روی دندان :
- در سال اول 86% پوسیدگی کاهش پیدا می کند.
- در سال دوم 78% پوسیدگی کاهش پیدا می کند.
- در سال چهارم 58% پوسیدگی کاهش پیدا می کند.
انواع شیار پوش دندان
فیشور سیلانت یا شیار پوش دندان در انواع مختلف وجود دارند، تفاوت آنها در مواد، رنگ و ویسکوزیته های مختلف است که از هر کدام برای موارد متفاوتی استفاده می شود. رنگ سیلانت همرنگ دندان است، به همین دلیل مواد رنگی به سیلانت ها اضافه شده تا به رنگ های صورتی، زرد یا سبز تغییر رنگ دهند و والدین بتوانند تشخیص دهند که سیلانت از روی دندان افتاده یا هنوز سر جای خود قرار دارد.
تاثیر سن افراد در درمان شیار پوش
در مطالعات مشاهده شده که اوج شیوع پوسیدگی در مدت کوتاهی بعد از رویش دندان رخ می دهد و بعد از آن این احتمال پوسیدگی کمتر می شود، چرا؟ چون سطح جونده دندان بیشترین آسیب پذیری نسبت پوسیدگی را در سال های اولیه بعد از رویش دندان دارد. با افزایش سن مینای شیار ها بیشتر می شود. به مرور زمان شیار ها فلوراید جذب کرده و پوسیدگی کاهش می یابد. بهداشت دهان کودک در سال های بعد قوی تر شده و میزان پوسیدگی کمتر می شود.
بر طبق تحقیقات انجام شده، زمانی که دندان در خطر پوسیدگی قرار دارد، حتی بزرگسالان هم مثل کودکان باید سیلانت را دریافت کنند. و نکته مهم این است که سوال در مورد قرار دادن سیلانت بر روی سطوح شیاردار نباید بر این اساس باشد که، چه مدت قبل، دندان رویش پیدا کرده بلکه باید بر این اساس باشد، که آیا دندان به درمان سیلانت نیاز دارد یا خیر؟
تفاوت های آن در مقایسه با ترمیم دندان
در انجام روند ترمیم، دندان دچار پوسیدگی است ولی هنگام شیار پوش، دندان باید فاقد پوسیدگی باشد. در ترمیم پوسیدگی دندان، ما نیاز به تراش و برداشت سطح پوسیده داریم و ممکن است با مواد سفید یا سیاه یا روکش ترمیم شود. ولی شیار پوش نیاز به تراش ندارد. دندان هایی که از سیلانت استفاده می کنند در مقایسه با دندان های بدون سیلانت، نیاز کمتری به ترمیم داشته و اگر هم نیاز به ترمیم پیدا کنند، ماده ترمیمی وسعت کمتری دارد.
مدت زمان اثربخشی و ماندگاری فیشور سیلانت
هر شش ماه باید توسط دندانپزشک مورد معاینه مجدد قرار بگیرد چون ممکن است قسمتی از شیار پوش پریده شود و دندان از همان نقطه دچار پوسیدگی شود. معمولا شیار پوش ماندگاری بالایی دارد ولی به مرور زمان ساییده می شود. مهارت دندانپزشک و کیفیت مواد نیز در عمر و ماندگاری سیلانت تاثیر دارند.
سوالات متداول مربوط به شیار پوش دندان
معمولا برای دندان شیری استفاده نمی شود، بخاطر اینکه اتصال ماده شیار پوش به دندان دائمی خیلی قویتر از دندان شیری می باشد و معمولا در دندان های آسیاب دائمی، بخصوص آسیاب بزرگ استفاده می شود.
خیر، فقط فرکانس خاصی از نور آبی است و هیچ ضرری برای افراد باردار ندارد و کیفیت مواد دندانپزشکی در این پروسه بسیار متفاوت است.
براکسیسم، دندان قروچه، ریفلاکس و رژیم غذایی اسیدی فرد.
شیار پوش کاملا همرنگ دندان بوده و به همین دلیل برای والدین قابل تشخیص نیست. البته شیار پوش های رنگی هم وجود دارد که تشخیص آن برای والدین و کودک راحت تر می باشد.
بر اساس نوع و کیفیت مواد میتواند بسیار متفاوت باشد.
